بررسی سندی و متنی روایت «مباهته»

نویسندگان

  • محمدرضا بهادری دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده مقاله:

مباهته عنوانی فقهی است که از عبارت «باهتوهم» در روایتی از کتاب کافی گرفته ‌شده است. حدیث مباهته به لحاظ سند، صحیح و در کتب فقهی نیز بدان استناد شده است. تردید در معنای مباهته دو دیدگاه کلی میان فقها مطرح کرده است. گروهی از فقیهان آن را از باب بهتان دانسته و مباهته را به «تهمت زدن» ترجمه کرده­اند و با استناد به این حدیث، حکم به جواز دروغ بافتن به اهل ریب و بدعت داده­اند؛ اما برخی دیگر آن را به معنای «اقناع و  آوردن دلایل محکم» در برابر مخالفان، معنا کرده­اند و درنتیجه جواز بهتان به شکاکان و بدعت سازان را مردود شمرده­اند. این پژوهش از یک‌سو، ضمن تحلیل و تبیین متن، دیدگاه دسته دوم را مردود می­داند و از سوی دیگر، با بررسی دلالی این حدیث، با تکیه ‌بر عقل اخلاقیِ مؤیَّد به آیات و روایات نظریه دسته اول را نیز ردّ می­کند و در نهایت، چون پذیرش این روایت مستلزم وهن دین و ترسیم تصویری نادرست از آموزه­های اخلاق محور اسلامی است، آن را علی‌رغم صحت سند فاقد شرایط اعتبار می­داند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی متنی و سندی روایت شَدِّ رِحال

Journey, especially for the sake of pilgrimage, is supposed to be a significant part of religious life. From religious perspective, when your religious and mundane life is in danger, it is not recommended to stay in one place. Almost 30 verses in Quran appreciate world and ego trip and also command people to learn from their travelling experiences and lessons. Furthermore, there are many hadith...

متن کامل

بررسی سندی و متنی روایت سبب نزول سُوَر معوذتین

One of the hadith about the occasions of revelation of surat al-Falaq and al-Nas is the saying by the Jewish Labid ibn A'sam about magic of Prophet Muhammad (PBUH). According tothis hadith, a person called Labid ibn A'sam bewitched Prophet Muhammad by blowing into eleven nodes and Prophet was sick because of this magic. Afterwards, God revealed surat al-Falaq and al-Nas to Prophet to heal h...

متن کامل

بررسی سندی- متنی روایت «الایمان معرفة بالقلب ...» و نا استواری رویکرد ابن حبّان

پاره ­ای از احادیث امام رضا(ع) به­ رغم فرازمندی، محل اختلاف محدّثان­ اهل سنت واقع شده­ است. از زمرة این احادیث، حدیث «الإیمان معرفة بالقلب و إقرار باللسان وعمل بالأرکان» است که توسط إبن ابی ­داوود سجستانی نقل و مورد قبول قرار گرفته، اما ابن حبّان بُستی، آن را بی­ پایه شمرده است. ارزیابی رجالی سند حدیث مذکور و دستیابی به پیام آن، موضوع مقاله حاضر است. رهاوردِ محققان این جُستار حاکی است گرچه این حدیث،...

متن کامل

بررسی متنی سندی روایات عصمت امامان (علیهم‌السّلام)

در این نوشتار، روایات عصمت که در کُتُب معتبر حدیثی شیعه، همچون «الکافی، معانی‌الأخبار، الخصال و کفایةالأثر» وجود دارند، مورد بررسی سندی متنی قرار گرفته است و مشخّص شده که مهم‌ترین مستند عصمت امامان (ع)، وجود نصوص قرآنی و روایاتی است که در میان امامیّه بر آنها اتّفاق نظر وجود دارد. هدف اصلی مقالة حاضر بررسی روایاتی است که لفظ «عصمت» در آنها به کار رفته است و با بررسی انجام گرفته، این روایات حدوداً 47 ...

متن کامل

نقد سندی و متنی روایات تحریف قرآن

چکیده ریشه تحریف گرایی، غفلت از حاکمیت مطلق قرآن بر تمام روایات و اندیشه­هاست. تحریف گرایان، روایات را حاکم بر قرآن می­شناسند، در حالی که روایات بنا به خود قرآن و نص صریح معصومین علیه السّلام در اخبار عرض، محکوم قرآن­اند. در یک نگاه کلی، تحریف قرآن را می­توان به دو نوع معنوی و لفظی تقسیم کرد. مقصود از تحریف معنوی، برداشت انحرافی و توجیه سخن بر خلاف مقصود گوینده است. این نوع تحریف به طور قطع درب...

متن کامل

تأمّلی در مدلول روایت موسوم به مباهته

شارع مقدّس اسلام همواره متشرّعان را به رعایت موازین اخلاقی و برخورد عادلانه با اشخاص توصیه نموده است. آیات قرآنی و روایات مأثوره از اهل بیت(ع) همگی بر این امر تأکید دارند که حتّی در مواجهه با افراد و جریان­های انحرافی، نباید حریم عدالت و اخلاق را زیر پا گذاشته و از راه‌های مذموم شرعی، درصدد حمایت و حراست از کیان شرع بر آمد. با این وجود نظریه­ای در دوران متأخّر پدیدار شده است که دادن نسبت­های کذب و ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 2

صفحات  55- 75

تاریخ انتشار 2016-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023